Zapowietrzony układ chłodzenia – objawy i skutki

Układ chłodzenia to jeden z najważniejszych elementów każdej maszyny budowlanej oraz pojazdu wyposażonego w silnik spalinowy. Jego głównym zadaniem jest odprowadzanie nadmiaru ciepła z jednostki napędowej i utrzymanie jej w optymalnym zakresie temperaturowym. Jeżeli układ ten zostanie zapowietrzony, jego skuteczność znacząco spada. W efekcie może dojść do przegrzania silnika, awarii uszczelki pod głowicą lub innych kosztownych uszkodzeń. Właśnie dlatego warto wiedzieć, jak rozpoznać objawy zapowietrzonego układu chłodzenia, jakie mogą być skutki jego zignorowania oraz jak go prawidłowo odpowietrzyć.

Spis treści

• Zapowietrzony układ chłodzenia – objawy, które powinny Cię zaniepokoić
• Skutki jazdy z zapowietrzonym układem chłodzenia
• Jak odpowietrzyć układ chłodzenia krok po kroku
• Jak odpowietrzyć układ chłodzenia bez odpowietrznika
• Jak rozwiązać problem zapowietrzonego układu chłodzenia, aby nie powracał?

Zapowietrzony układ chłodzenia – objawy, które powinny Cię zaniepokoić

Jednym z pierwszych i najbardziej zauważalnych objawów zapowietrzenia układu chłodzenia jest nagły wzrost temperatury silnika, mimo że poziom płynu chłodniczego jest prawidłowy. Wskazówka temperatury na desce rozdzielczej potrafi gwałtownie się wahać – raz pokazuje wartości prawidłowe, aby po chwili zbliżyć się do czerwonego pola. Tego typu zachowania mogą oznaczać obecność pęcherzyków powietrza, które zakłócają prawidłową cyrkulację cieczy chłodzącej.

Często można również zaobserwować, że nagrzewnica kabiny przestaje działać prawidłowo. Zamiast ciepłego powietrza z nawiewów leci zimne, mimo że silnik ma wysoką temperaturę. To znak, że powietrze w układzie blokuje przepływ cieczy przez nagrzewnicę. Dodatkowo w zbiorniku wyrównawczym słychać charakterystyczne bulgotanie lub przelewanie się płynu. Może to być wynik przemieszczania się pęcherzyków powietrza w układzie.

W skrajnych przypadkach dochodzi do sytuacji, w której układ wyrzuca płyn chłodniczy przez korek zbiornika lub przez zawór bezpieczeństwa. Jeśli do tego dojdzie, niezwłocznie zatrzymaj maszynę i sprawdź, co jest przyczyną. Ignorowanie takich objawów może skończyć się poważnymi konsekwencjami. Warto wiedzieć, jak niebezpieczny może być zapowietrzony układ chłodzenia. Objawy są jasnym sygnałem, że trzeba zacząć działać.

Skutki jazdy z zapowietrzonym układem chłodzenia

Jeśli kontynuujesz pracę maszyny z zapowietrzonym układem chłodzenia, narażasz się na ryzyko poważnych awarii. Przegrzany silnik szybko traci swoje właściwości użytkowe, a materiał, z którego wykonane są głowice czy blok silnika może ulec odkształceniu, a to prowadzi do nieszczelności i kosztownych napraw.

Długotrwałe przegrzewanie może również doprowadzić do wypalenia uszczelki pod głowicą. To jedna z najbardziej niechcianych usterek, ponieważ jej naprawa wiąże się nie tylko z demontażem głowicy, ale też często z planowaniem jej powierzchni. Jeśli do układu chłodzenia przedostaje się powietrze, może również dojść do uszkodzenia pompy cieczy chłodzącej, która zamiast przepychać płyn, wiruje w próżni.

Nieprawidłowo działający układ chłodzenia ma też wpływ na pracę innych podzespołów. Termostat, który nie otrzymuje właściwych sygnałów cieplnych, może pozostać w pozycji zamkniętej lub otwartej, co powoduje dalsze nieprawidłowości w chłodzeniu. W dłuższej perspektywie cierpi na tym cały silnik, którego komponenty nie są chłodzone w odpowiedni sposób.

Jak odpowietrzyć układ chłodzenia krok po kroku

Jeśli zastanawiasz się, jak odpowietrzyć układ chłodzenia w prosty sposób to mamy dla ciebie dobrą wiadomość. Odpowietrzanie układu chłodzenia nie jest trudne, ale wymaga dokładności i cierpliwości. To procedura, którą warto wykonywać przy każdej wymianie płynu chłodniczego, a także po naprawach związanych z chłodnicą, nagrzewnicą lub przewodami.

Zacznij od ustawienia maszyny na równej powierzchni. Jeśli masz możliwość, skieruj przód maszyny nieco do góry. To ułatwi przesuwanie się powietrza w kierunku zbiornika wyrównawczego. Odczekaj, aż silnik całkowicie ostygnie, po czym odkręć korek zbiornika. Pamiętaj, że robienie tego na gorącym silniku może być niebezpieczne. Pod ciśnieniem może dojść do gwałtownego wyrzutu gorącego płynu.

Następnie zacznij powoli dolewać płyn chłodniczy do zbiornika. Obserwuj, czy z wnętrza układu nie wydostają się bąbelki powietrza. To znak, że odpowietrzanie postępuje. Uruchom silnik i pozostaw go na biegu jałowym z maksymalnym ustawieniem ogrzewania w kabinie. To ważne, bo nagrzewnica jest częścią układu chłodzenia, i jeśli zawór nagrzewnicy jest zamknięty, odpowietrzanie może być nieskuteczne.

W miarę jak silnik się nagrzewa, powietrze będzie się unosić do góry. Obserwuj poziom płynu i uzupełniaj go w razie potrzeby. Proces może trwać kilkanaście minut. Po zakończeniu zakręć korek i wykonaj krótką jazdę testową. Po ostygnięciu silnika ponownie sprawdź poziom płynu i jeśli trzeba dolej do odpowiedniego poziomu.

Jak odpowietrzyć układ chłodzenia bez odpowietrznika

W wielu starszych maszynach budowlanych lub pojazdach rolniczych nie ma wbudowanych odpowietrzników. Mimo to nadal możesz skutecznie pozbyć się powietrza z układu. Najważniejsze jest zapewnienie odpowiednich warunków. Jak odpowietrzyć układ chłodzenia bez odpowietrznika? Ustaw maszynę przodem nieco wyżej niż tył. Dzięki temu powietrze będzie naturalnie przemieszczać się w kierunku zbiornika wyrównawczego.

Możesz również delikatnie masować gumowe przewody chłodzenia, ściskając je dłonią. To pomaga przemieścić zalegające pęcherze powietrza. Dobrym pomysłem jest też użycie lejka z dopasowaniem do szyjki zbiornika, co pozwala utworzyć swoistą komorę – widać w niej dokładnie, czy wciąż pojawiają się bąbelki. Taki lejek może też służyć jako zbiornik rezerwowy w czasie odpowietrzania.

Ważne jest również włączanie i wyłączanie nagrzewnicy. Nawet jeśli nie czujesz potrzeby ogrzewania kabiny, otwórz zawory i ustaw maksymalne grzanie. To pozwoli cieczy chłodzącej przepływać przez wszystkie kanały. Cały proces powinien być wykonywany na spokojnie i z uwagą. Pamiętaj, aby po zakończeniu procedury sprawdzić szczelność układu.

Jak rozwiązać problem zapowietrzonego układu chłodzenia, aby nie powracał?

Odpowietrzanie to jedno, ale najważniejsze jest wyeliminowanie przyczyny zapowietrzania się układu. Jeśli problem powraca cyklicznie, warto zastanowić się nad możliwymi źródłami. Bardzo często winne są mikroszczeliny. Zarówno te w chłodnicy, jak i w przewodach. Podczas pracy maszyny pod ciśnieniem powietrze może dostawać się do wnętrza układu, a przy schładzaniu powodować jego zapowietrzanie.

Uszkodzona uszczelka pod głowicą to kolejny powód. Spaliny mogą przedostawać się do kanałów cieczy chłodzącej, powodując gromadzenie się gazów. Jeśli podejrzewasz taki problem, warto przeprowadzić test na obecność CO₂ w układzie chłodzenia. To szybka metoda, która może potwierdzić poważną awarię.

Nie bez znaczenia jest także jakość używanego płynu chłodniczego. Tani lub niewłaściwie dobrany preparat może się pienić i przyczyniać się do powstawania pęcherzyków powietrza. Zawsze stosuj płyny zalecane przez producenta maszyny, a ich wymiany dokonuj zgodnie z harmonogramem serwisowym. Regularna kontrola stanu technicznego układu obejmująca opaski, zaciski i korki pozwoli uniknąć poważniejszych problemów. Sprawnie działający układ chłodzenia to podstawa, więc koniecznie sprawdź, czy nie ma żadnych problemów!